ในเนื้อหาผ่านๆ มา เราได้รู้จักองค์ประกอบภาษาไทใหญ่เบื้องต้นไปแล้ว ไม่ว่าจะเป็นพยัญชนะ สระ
ตัวสะกด และวรรณยุกต์ หากทบทวนซ้ำๆ เราก็จะมีพื้นฐานในการอ่านภาษาไทใหญ่ในเบื้องต้น เนื้อหาต่อๆ
ไป รวมถึงเนื้อหานี้ เราจะทำความคุ้นเคย กับรูปแบบคำภาษาไทใหญ่ ที่สอดแทรกไปในบทสนทนา หรือ
คำ และข้อความที่ควรรู้
อย่างที่เราพอรู้แล้วว่า ภาษาไทใหญ่ก็จะคล้ายๆ การออกเสียงของภาษาทางเหนือของไทย หรือภาษาคำเมือง
รวมถึงมีบางส่วนที่คล้ายกับภาษาทางภาคอีสานของไทยด้วย ดังนั้นการพออ่านออก ก็ทำให้เรารู้ถึงเสียงของ
คำนั้นๆ และเดาความหมายของคำได้ โดยเฉพาะในคนที่พอจะฟังภาษาเหนือหรือภาษาอีสานออก ก็จะได้เปรียบ
ในส่วนนี้อยู่บ้าง แต่สำหรับคนที่ไม่คุ้นเคยเลย ก็คงต้องใช้เวลาฝึกฝนต่อไป
แนวทางการจดจำว่าคำนั้นๆ คือคำอะไร ใช้ตอนไหน วิธีที่ดีที่สุดก็คือวิธีการนำคำเหล่านั้นที่มีใช้ในชีวิตประจำวัน
มาสอดแทรกในประโยคหรือบทสนทนา เพื่อให้เข้าใจ และให้สามารถนำไปประยุกต์ใช้งานได้จริงๆ
ในตอนแรกนี้เราจะมาดูเกี่ยวกับ การทักทาย การแนะนำตัว การสอบถามบางสิ่งบางอย่างเล็กๆ น้อยๆ
การทักทายในภาษาไทใหญ่ และรูปประโยคการสนทนาที่มักพบบ่อย
ในรูปคำสนทนา จะตัดคำแปลไทยบางคำที่ราคุ้นแล้วออก เพื่อให้กระชับ
สวัสดี ครับ/ค่ะ
ใหม่-สูง-ข้า / หม่าอื๋อ – สุง – ข้า
မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ
สบายดีไหม(ครับ/ค่ะ)?
จ่อง-หยู่-หลี-(ข้า)-ฮ่า
ၸွင်ႇယူႇလီ (ၶႃႈ) ႁႃႉ?
สบายดี ครับ/ค่ะ
หยู่-หลี-หยู่-ข้า
ယူႇလီယူႇၶႃႈ
แล้วท่าน/คุณล่ะสบายดีหรือ
สู-ข้า-ลู๊-ก้อ-อยู่-หลี-อยู่-ข้า-น่อ
သူၶႃႈလူၵေႃႈယူႇလီယူႇၶႃႈၼေႃ?
สู-ลู๊-ก้อ-อยู่-หลี-อยู่-ข้า-น่อ
သူလူၵေႃႈယူႇလီယူႇၶႃႈၼေႃ?
ชื่ออะไร
สู-จื้อ-สัง-ข้า
သူၸိုဝ်ႈသင်ၶႃႈ
จื้อ-สัง
ၸိုဝ်ႈသင်?
จื้อ-เจ้า-ฮ่อง-ว่า-สัง
ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈႁွင်ႉဝႃႈသင်?
ชื่อว่าแสง
เฮา-จื้อ-ว้า-แสง-ข้า
ႁဝ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈသႅင်ၶႃႈ
จื้อ-เฮ๊า-ฮ้อง-ว้า-น๊าง-แสง-ข้า
ၸိုဝ်ႈႁဝ်းႁွင်ႉဝႃႈၼၢင်းသႅင်ၶႃႈ
คุณมาจากไหนหรอ
สู-ลุ๊ก-ตี๊-ใหล-ม๊า-ข้า
သူလုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃးၶႃႈ?
ฉันมาจากรัฐฉาน(เมิงไต)
เฮ๊า-ลุ๊ก-เมิ๊ง-ไต๊-ม๊า-ข้า
ႁဝ်းလုၵ်ႉမိူင်းတႆးမႃးၶႃႈ
ฉันมาจากพม่า
เฮ๊า-ลุ๊ก-เมิ๊ง-ห้ม-ตุม-เมยี่ยน-ม่า-ม๊า-ข้า
ႁဝ်းလုၵ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မျႅၼ်ႇမႃႇရ်မႃးၶႃႈ
อายุเท่าไหร่
สู-มี๊-อะส้าก-ก้า-หือ-ข้า
သူမီးဢသၢၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်ၶႃႈ
อะส้าก-ก้า-หือ-ข้า
ဢသၢၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်ၶႃႈ
อ่า-หยุ-สู-ก้า-หือ-ข้า
ဢႃႇယုသူၵႃႈႁိုဝ်ၶႃႈ
ฉันอายุ 21 ปี
เฮีา-มี๊-อะส้าก-ซ๊าว-เอ๊ด-ข้า
ႁဝ်းမီးဢသၢၵ်ႈသၢဝ်းဢဵတ်းၶႃႈ
อ่า-หยุ-ข้า-ไล้-ซ๊าว-เอ๊ด-เหย้า-ข้า
ဢႃႇယုၶႃႈလႆႈသၢဝ်းဢဵတ်းယဝ်ႉၶႃႈ
ยินดีที่ได้รู้จัก
ยิ๊น-หลี-ตี้-ไหล้-ฮู่-จั๊ก
ယိၼ်းလီတီႈလႆႈႁူႉၸၵ်း
ยิ๊น-หลี-ตี้-ไหล้-ท๊บ-หัน-กั๋น
ယိၼ်းလီတီႈလႆႈထူပ်းႁၼ်ၵၼ်
งิ๊น-จ๊ม-ไหล้-ท๊บ-กั๋น-ข้า
ငိၼ်းၸူမ်းလႆႈထူပ်းၵၼ်ၶႃႈ
เช่นกัน
เหมิ๋น-กั๋น
မိူၼ်ၵၼ်
ค่อยพบกันใหม่
ท๊บ-กั๋น-ใหม่
ထူပ်းၵၼ်မႂ်ႇ
ลาก่อน / บ๊ายบาย
ม๊อน-ม๊อน
မွၼ်းမွၼ်း
สบายดีไหม
สู-จ่อง-หยู่-หลี-(ข้า)-ฮ่า
သူၸွင်ႇယူႇလီ (ၶႃႈ) ႁႃႉ?
สบายดี
เฮ๊า-หยู่-หลี-หยู่-ข้า
ႁဝ်းယူႇလီယူႇၶႃႈ
ไม่ค่อยสบาย
เฮ๊า-อ่ำ-ป๊อ-หยู่-หลี-ข้า
ႁဝ်းဢမ်ႇပေႃးယူႇလီၶႃႈ
ปวดหัวนิดหน่อย
เฮ๊า-โฮ๋-ไข้-อิ๊ด-อ๊อด-ข้า
ႁဝ်းႁူဝ်ၶႆႈဢိတ်းဢွတ်းၶႃႈ
ไปหาหมอหรือยัง
กว่า-หา-หมอ-เหย้า-ข้า-ฮ่า
ၵႂႃႇႁႃမေႃယဝ်ႉၶႃႈႁႃႉ?
ไปแล้ว
กว่า-เหย้า-ข้า
ၵႂႃႇယဝ်ႉၶႃႈ
หมอว่ายังไง
หมอ-เขา-ว้า-จั้ง-หือ-ข้า
မေႃၶဝ်ဝႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ
หมอบอกว่าไม่เป็นอะไรมาก
หมอ-เขา-ว้า-อ่ำ-ป๊อ-เป๋น-แฮง-ข้า
မေႃၶဝ်ဝႃႈဢမ်ႇပေႃးပဵၼ်ႁႅင်ၶႃႈ
หมอบอกว่าไม่ต้องเป็นห่วง
หมอ-เขา-ล้าด-ว้า-อ่ำ-ต้าด-ไหม-ใจ๋-ข้า
မေႃၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈဢမ်ႇတၢတ်ႈမႆၸႂ်ၶႃႈ
อยู่ที่ไหน?
สู-หยู่-ตี้-ไหล-ข้า
သူယူႇတီႈလႂ်ၶႃႈ?
อยู่ประเทศไทย
เฮ๊า-หยู่-เมิง-ไท-ข้า
ႁဝ်းယူႇမိူင်းထႆးၶႃႈ
พักอยู่ที่ไหน
สู-ลือ-ไว้-หยู่-ตี้-ไหล-ข้า
သူလိုဝ်ႈဝႆႉယူႇတီႈလႂ်ၶႃႈ
พักอยู่เชียงใหม่
เฮ๊า-ลือ-ไว้-หยู่-เก๊ง-ใหม่-ข้า
ႁဝ်းလိုဝ်ႈဝႆႉယူႇၵဵင်းထႆႇၶႃႈ
จะไปไหน
สู-เต๋-กว่า-ไหล-ข้า
သူတေၵႂႃႇလႂ်ၶႃႈ
จะไปเที่ยว
เฮ๊า-เต๋-กว่า-แหล่
ႁဝ်းတေၵႂႃႇလႄႇ
จะไปเที่ยวไหน
สู-เต๋-กว่า-แหล่-ไหล-ข้า
သူတေၵႂႃႇလႄႇလႂ်ၶႃႈ
จะไปเที่ยวทะเล
เฮ๊า-เต๋-กว่า-แหล่-ป่าง-หล่าย-ข้า
ႁဝ်းတေၵႂႃႇလႄႇပၢင်ႇလၢႆႇၶႃႈ
โชคดี
ก่าม-หลี-ข้า
ၵၢမ်ႇလီၶႃႈ
ไว้เจอกันใหม่
จ่อง-ก้อย-ท๊บ-กั๋น-ใหม่-ข้า
ၸွင်ႇၵွႆႈထူပ်းၵၼ်မႂ်ႇၶႃႈ
เช่นกัน
เมิ๋น-กั๋น-ข้า
မိူၼ်ၵၼ်ၶႃႈ
ดูแลตัวเองนะ
ลุ๊ม-ล๊า–โต๋-เจ้า-เก่า-ข้า-หน่า
လုမ်းလႃးတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶႃႈၼႃႈ
ลาก่อน
เต๋-ย๊อน-กว่า-ก่อน-ข้า
တေယွၼ်းၵႂႃႇၵွၼ်ႇၶႃႈ
กินข้าวหรือยัง
สู-กิ๋น-ข้าว-เหย้า-ข้า-ฮ่า
သူၵိၼ်ၶဝ်ႈယဝ်ႉၶႃႈႁႃႉ
ยังไม่ได้กิน
อ่ำ-ไป่-ไหล้-กิ๋น-ข้า
ဢမ်ႇပႆႇလႆႈၵိၼ်ၶႃႈ
แล้วคุณกินหรือยัง
สู-ข้า-ลู๊-กิ๋น-เหย้า-ข้า-ฮ่า
သူၶႃႈလူးၵိၼ်ယဝ်ႉၶႃႈႁႃႉ
กินแล้ว
กิ๋น-เหย้า-ข้า
ၵိၼ်ယဝ်ႉၶႃႈ
กินข้าวกับอะไร
กิ๋น-ข้าว-พ๊าก-สัง-ข้า
ၵိၼ်ၶဝ်ႈၽၢၵ်းသင်ၶႃႈ
วันนี้กินไข่เจียว
เหม่อ-ใหน้-กิ๋น-ไข่-ไก่-โค้-ข้า
မိူဝ်ႈၼႆႉၵိၼ်ၶႆႇၵႆႇၶူဝ်ႈၶႃႈ
อร่อยมาก
หวาน-หน่า-ข้า
ဝၢၼ်ၼႃႇၶႃႈ
ในประโยคสนทนาข้างต้น ผู้เขียนใช้รูปแบบการกำหนดวรรณยุกต์หลักสำหรับคำอ่านเป็นดังนี้คือ
- เป่า – เป็นเสียงจัตวา
- ยัก ႇ เป็นไม้เอก
- ยักจำ ႈ เป้นไม้โทหรือไม้เอกถ้าเป็นเสียงสูง แต่เวลาอ่าน จะอ่านสามัญท้ายโท
- จำหน่า း เป็นไม้ตรี
- จำตื่อ ႉ เป็นไม้โทหรือไม้เอกถ้าเป็นเสียงสูง
- ยักคึน ႊ ไม่มีแสดงในประโยคข้างต้น
คำที่เราควรจดจำรูปแบบการเขียน เช่น
ဢမ်ႇ -อ่ำ- ไม่
လႆႈ -ไหล้- ได้
လႂ် -ไหล- ไหน
လီ -หลี- ดี
ဝႆႉ – ไว้- ไว้
ဝႃႈ -ว้า- ว่า
ယူႇ -หยู่- อยู่
ယဝ်ႉ -เหย้า- แล้ว
တီႈ -ตี๊- ที่
การพูดแนะนำตัวเอง
สวัสดี
ใหม่-สูง-ข้า
မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ
ชื่อว่าแสง
เฮา-จื้อ-ว้า-แสง-ข้า
ႁဝ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈသႅင်ၶႃႈ
จื้อ-เฮ๊า-ฮ้อง-ว้า-น๊าง-แสง-ข้า
ၸိုဝ်ႈႁဝ်းႁွင်ႉဝႃႈၼၢင်းသႅင်ၶႃႈ
ฉันอายุ 21 ปี
เฮีา-มี๊-อะส้าก-ซ๊าว-เอ๊ด-ข้า
ႁဝ်းမီးဢသၢၵ်ႈသၢဝ်းဢဵတ်းၶႃႈ
ฉันมาจากประเทศไทย
เฮ๊า-ลุ๊ก-เมิ๊ง-ไท๊-ม๊า-ข้า
ႁဝ်းလုၵ်ႉမိူင်းထႆးမႃးၶႃႈ
ตอนนี้ฉันกำลังเรียนภาษาไทใหญ่อยู่
ต๊อ-เหลว-เฮ๊า-เห๊น-ลิ้ก-ไต๊-หยู่-ข้า-อ้อ
တေႃႈလဵဝ်ႁဝ်းႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆးယူႇၶႃႈဢေႃႈ
ขอบคุณมากครับ/ค่ะ
งิ๊น-จ๊ม-แต้-แต้-ข้า
ငိၼ်းၸူမ်းတႄႉတႄႉၶႃႈ
ยิ๊น-จ๊ม-แต้-แต้-ข้า
ယိၼ်းၸူမ်းတႄႉတႄႉၶႃႈ
บ๊ายบาย
ม๊อน-ม๊อน-ข้า
မွၼ်းမွၼ်းၶႃႈ
คำทักทายตามช่วงเวลา
สวัสดี
ใหม่-สูง-ข้า
မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ
สวัสดีตอนเข้า
ใหม่-สูง-ก๋าง-ใน-ข้า
မႂ်ႇသုင်ၵၢင်ၼႂ်ၶႃႈ
สวัสดีตอนบ่าย
ใหม่-สูง-ก๋าง-วั๊น-ข้า
မႂ်ႇသုင်ၵၢင်ဝၼ်းၶႃႈ
สวัสดีตอนเย็น
ใหม่-สูง-ก๋าง-ค้ำ-ข้า
မႂ်ႇသုင်ၵၢင်ၶမ်ႈၶႃႈ
ใหม่-สูง-ย๊าม-ค้ำ-ข้า
မႂ်ႇသုင်ယၢမ်းၶမ်ႈၶႃႈ
ราตรีสวัสดิ์ – ฝันดี
น๊อน-หลั๊บ-ฝัน-หลี-ข้า
ၼွၼ်းလပ်းၽၼ်လီၶႃႈ
ใหม่-สูง-น๊อน-ก่อน-ข้า
မႂ်ႇသုင်ၼွၼ်းၵွၼ်ႇၶႃႈ
ประโยคสนทนาเพิ่มเติม
ยินดีต้อนรับ
โฮม-จ๊ม-ฮั้บ-ต้อน-หยู่-ข้า
ႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈယူႇၶႃႈ
สวัสดี
ใหม่-สูง-ข้า
မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ
กำลังทำอะไรอยู่
สู-เฮ๊ด-สัง-หยู่-ข้า
သူႁဵတ်းသင်ယူႇၶႃႈ
เขาทำอะไรอยู่
เขา-เฮ๊ด-สัง-หยู่-ข้า
ၶဝ်ႁဵတ်းသင်ယူႇၶႃႈ
ผู้(ชาย|หญิง)คนนั้นเขาทำอะไรอยู่
มั๊น-(จ๊าย|น๊าง)-เฮ๊ด-สัง-หยู่-ข้า
မၼ်း(ၸၢႆး|ၼၢင်း)ႁဵတ်းသင်ယူႇၶႃႈ
อยู่ที่บ้านไหม
สู-จ่อง-หยู่-ตี๊-เฮิ๊น
သူၸွင်ႇယူႇတီႈႁိူၼ်း
ไม่ ข้าอยู่ที่ตลาด
อ่ำ-ข้า-หยู่-ตี๊-ก่าด
ဢမ်ႇ ၶႃႈယူႇတီႈၵၢတ်ႇ
กลับถึงบ้านกี่โมง
หลาย-โม๊ง-สู-เต๋-ม๊า-ถึง-เฮิ๊น
လၢႆမူင်းသူတေမႃးထိုင်ႁိူၼ်း
ประมาณ 6 โมงเย็น
ม้อก-ฮก-โม๊ง-โหว-ค้ำ-ข้า
မွၵ်ႈ 6.00 မူင်း ႁူင်ၶမ်ႈၶႃႈ
โอเค เจอกันที่บ้าน 6 โมง
หลี-เหย้า ท๊บ-กั๋น-ตี๊-เฮิ๊น-ฮก-โม๊ง
လီယဝ်ႉ ထူပ်းၵၼ်တီႈႁိူၼ်း 6.00 မူင်း
แล้วพบกันใหม่
จ่อง-ก๊อย-ท๊บ-กั๋น-ใหม่-ข้า
ၸွင်ႇၵွႆႈထူပ်းၵၼ်မႂ်ႇၶႃႈ
เจอกันพรุ่งนี้
ท๊บ-กั๋น-เหม่อ-พุ๊ก
ထူပ်းၵၼ်မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ
เจอกันวันจันทร์
ท๊บ-กั๋น-วั๊น-จั๋น
ထူပ်းၵၼ်ဝၼ်းၸၼ်
เจอกันใหม่สัปดาห์หน้า
ท๊บ-กั๋น-แถ้ง-ว้ง-หน้า
ထူပ်းၵၼ်ထႅင်ႈဝူင်ႈၼႃႈ
ประโยคบทสนทนาก่อนนอน
ยังไม่นอนหรอ
อ่ำ-ไป่-น๊อน-ฮ่า
ဢမ်ႇပႆႇၼွၼ်းႁႃႉ
ง่วงนอนหรือยัง
ไค่-น๊อน-เหย้า-ฮ่า
ၶႆႈၼွၼ်းယဝ်ႉႁႃႉ
ยังไม่ง่วงนอน
อ่ำ-ไป่-ไค่-น๊อน
ဢမ်ႇပႆႇၶႆႈၼွၼ်း
ง่วงนอนแล้ว
ไค่-น๊อน-เหย้า
ၶႆႈၼွၼ်းယဝ်ႉ
ฉันขอนอนก่อนน่ะ
เฮ๊า-หย๊อน-น๊อน-ก่อน-หน้า
ႁဝ်းယွၼ်းၼွၼ်းၵွၼ်ႇၼႃႈ
พรุ่งนี้ต้องตื่นแต่เช้าไปทำงาน
เหม่อ-พุ้ก-ตึ่น-เต๋ม-จ้าว-กว่า-เฮ๊ด-ก๋าน
မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈတိုၼ်ႇတဵမ်ၸဝ်ႉၵႂႃႇႁဵတ်ၵၢၼ်
ทบทวนประโยคสนทนากับเกมเรียงลำดับประโยค
มาทดสอบความเข้าใจกับเกมเรียงลำดับคำ เพื่อสร้างประโยคสนทนาให้ถูกต้อง จะใช้บทสนทนา
ด้านบน มีประมาณ 68 รายการ
วิธีการเล่น
เลือกคำจากด้านล่างเพื่อเรียงเป็นประโยคให้สมบุรณ์ และถูกต้อง หากกดเลือกผิด สามารถกดลบออกโดยกดตัวที่เลือกไปแล้ว เพื่อย้ายกลับ แล้วเลือกใหม่อีกครั้งได้
