ก่อนไปสู่รายละเอียดของเนื้อหาทั้งหมด ขอแนะนำก่อนว่า ผู้เขียนบทความนี้กำลังศึกษาภาษาขืน หรือภาษาไทขืน โดยใช้ข้อมูล และศึกษาจากบทเรียน จากท่าน พระมหาแสงแดง ช่องยูทูป Khun language เป็นแนวทางประกอบการทำความเข้าใจ ในแบบของตัวเอง และเขียนถ่ายทอดไว้ เป็นข้อมูลภาษาไทย สำหรับท่านอื่นที่มีความสนใจภาษาไทขืน ในที่นี้จะเรียกว่า ภาษาขืน เพื่อให้สั้นและกระชับ
คำพูดอธิบายประกอบบทความเป็นคำที่ผู้เขียนเลือกใช้ ตามเห็นว่าเหมาะสมหรือเพื่อให้ตัวผู้เขียนเข้าใจง่าย อาจจะมีข้อผิดพลาด หรือไม่ถูกต้องทั้งหมด ก็ต้องขออภัยไว้ ณ ที่นี้
เนื่องจากภาษาขืน เป็นภาษาที่ไม่ได้ใช้แพร่หลายนัก หลักๆ มีใช้ในเชียงตุง ดังนั้น การใช้งานจำเป็นต้องทำการดาวน์โหลดฟอนท์ ภาษาขืน มาติดตั้งก่อน สามารถดาวน์โหลด ได้ที่ ลิ้งค์ด้านล่าง
ดาวน์โหลด
หลังจากทำการดาวน์โหลด ก็ให้ทำการติดตั้ง ในที่นี้จะยกตัวอย่างใน PC สามารถทำได้ดังนี้
คลิกขวาที่ ฟอนท์ไฟล์ ที่ดาวน์โหลดมา แล้วกดติดตั้ง
นอกจากฟอนท์ข้างต้นซึ่งพัฒนาโดย พระมหาแสงแดง ยังมีฟอนท์ที่รองรับภาษาขืนที่พัฒนาและใช้ร่วมกับ google font
NotoSansTaiTham-VariableFont สามารถดาวน์โหลดและติดต้งเพื่อใช้งานได้ หรือทดสอบได้ที่ Google Font
และอีกฟอนท์ที่แนะนำคือ Tai Tham Thatdaokham
ฟอนต์ไทธรรมธาตุเต่าคำ เป็นฟอนต์ลายมือของพระครูบาอุ่นดี วัดพระธาตุเต่าคำ บ้านห้วย เมืองลา ประเทศเมียนมา
โดยนักพัฒนาได้นำเอกสารลายมือของท่านครูบามาให้ทำฟอนต์ในรูปแบบ Tai Tham Unicode
อย่างไรก็ตาม เราจำเป็นต้อง ดาวน์โหลด Keyborad และติดตั้งก่อนถึงจะสามารถพิมพ์อักขระภาษาขืนได้
ต่อไปให้ทำการดาวน์โหลด Keyborad สำหรับใช้งาน
ดาวน์โหลด
หลังจากดาวน์โหลด ลงมาเรียบร้อยแล้ว ให้แตกไฟล์ แล้วทำการติดตั้ง กดติดตั้งที่ไฟล์ตามรูป
รอสักครู่ จนติดตั้งเสร็จเรียบร้อย
กดปิด เป็นอันเสร็จเรียบร้อยการติดตั้ง keyboard
การติดตั้ง keyboard ลงบน PC ก็เหมือนการติดตั้งโปรแกรมๆ หนึ่งๆ หากเราไม่ใช้งานแล้ว ควรทำการถอนการติดตั้งออก หรือหลังจากติดตั้งแล้ว ควรจะรีสตาร์ทเครื่องเพื่อให้ระบบทำการอัพเดท
การใช้งานแป้นพิมพ์ keyboard ภาษาขืน
ก่อนอื่นต้องบอกก่อนว่า keyboard ภาษาขืน ใช้เลเอาท์ของ keyboard ของภาษาอังกฤษ เช่นเดียวกับภาษาไทย เราจะไม่มีทางรู้เลยว่าคำไหน อยู่ตรงไหน เพราะปกติแล้ว ถ้าเราใช้ keyboard ภาษาไทย ก็จะมีแค่ ภาษาไทย และอังกฤษ ที่แป้นเท่านั้น ซึ่งถ้าเราจะใช้ ภาษาขืนแบบจริงจัง ก็อาจจะต้องทำเป็นสติกเกอร์มาติดที่แป้นพิมพ์ เพื่อใช้งาน ดังนั้น ในที่นี้ เราจำเป็นจะต้องจำตำแหน่ง ของตัวอักขระ ต่างๆ โดยเทียบเคียง กับตำแหน่งของตัวอักขระ ของแป้นภาษาอังกฤษ อย่างไรก็ตาม ภาษาขืน มีความคล้ายคลึงกับภาษาไทยอยู่แล้ว ตำแหน่งบางตัว อาจจะอยู่ตำแหน่งเดียวกับอักษรภาษาไทย ที่เราคุ้นเคย
รูปด้านล่างเป็นตำแหน่งของตัวอักขระต่างๆ ที่เราจำเป็นต้องจำ เพื่อนำไปใช้งาน
การใช้งาน
ตัวปกติ ตัวที่อยู่มุมล่างขวา ของแต่ละปุ่ม สามารถกดปุ่มนั้นได้เลย
ตัวยก ตัวที่อยู่มุมบนขวา ของแต่ละปุ่ม สามารถกดปุ่ม shift ค้างไว้ แล้วกดที่ปุ่มนั้นๆ ได้เลย
ตัวเสริม ตัวที่อยู่ ล่างซ้ายหรือใต้ตัวภาษาอังกฤษ สามารถกดปุ่ม alt ฝั่งขวา ค้างไว้ แล้วกดปุ่มนั้นๆ ได้เลย
หลังจากติดตั้งเรียบร้อยแล้ว หากไม่มีปัญหาใดๆ เราจะมีแป้นพิมพ์ทั้งหมด 3 แบบ คือแบบ สำหรับภาษาไทย สำหรับภาษาขืน และสำหรับภาษาอังกฤษ
ต่อไป ให้เราทดสอบดังนี้ เปิดโปรแกรม Notepad แล้วเลือกภาษาเป็น A Tai Tham KH New
จากนั้นเปลี่ยนภาษาที่แป้นพิมพ์เป็น ภาษาขืน เสร็จแล้วทดสอบพิมพ์
วิธีการพิมพ์ที่ถูกต้อง
- อักขระ 5 ตัวนี้ ต้องพิมพ์หลังจากพยัญชนะ
ᩮ ᩯ ᩱ ᩰ ᩕ
แม่เก๋ แม่แก๋ แม่ไก๋ แม่โก๋ และ หางราก
ต้องพิมพ์ ตามหลังจาก พยัญชนะ และไม่มีตัวอื่นมาคั่น เพื่อให้แสดงถูกต้อง
เช่น จะพิมพ์คำว่า เก้า จะพิมพ์ ᨠ ก่อน แล้วตามด้วย ᩮ ก็จะได้เป็น
ᨠ + ᩮ + ᩢ + ᩢ + ᩣ —- ᨠᩮᩢᩢᩣ
ᩉᩱ᩠ᨾ᩵ อ่านว่า ใหม่
ᩉ + ᩱ + ᩠ ᨾ + ᩵ — ᩉᩱ᩠ᨾ᩵
สังเกตคำว่าใหม่ จะมี ᩉ ตามด้วย ᨾ (ตัวซ้อนจะเป็น ᩠ᨾ) แต่เราจะไม่พิมพ์ ᩉ᩠ᨾ + ᩱ แต่จะพิมพ์เป็น ᩉ + ᩱ + ᩠ ᨾ แทนเพราะจะต้องไม่มีตัวอักระอื่นมาคั่นตามเงื่อนไขด้านบน
- ตัวอักขระ ที่อยู่ด้านล่าง ต้องพิมพ์ก่อน ตัวด้านบน เว้นแต่ตัวนั้นจะเป็นตัวหางยาว
เช่น จะพิมพ์คำที่อ่านว่า จิง จะพิมพ์ตัว ᨧ แล้วตามด้วยตัว ᩠ (จะเป็นตัวปรับให้ตัวถัดไปลงมาอยู่ด้านล่าง) แล้วก็ตามด้วยตัว ᨦ จะได้ผลลัพธ์เป็น
ᨧ᩠ᨦᩥ อ่านว่า จิง
ᨧ + ᩠ ᨦ + ᩧ
ᨾᩮ᩠ᨦᩨ อ่านว่า เมิง / เมือง
ᨾ + ᩮ + ᩠ ᨦ + ᩨ —- ᨾᩮ᩠ᨦᩨ
กรณียกเว้น เช่นตัวสะกดหางยาว ดังนี้
᩠ᨷ — ᩠ ᨷ (เทียบ บ)
᩠ᨿ — ᩠ ᨿ (เทียบ ย)
᩠ᩃ — ᩠ ᩃ (เทียบ ล)
ᩗ — ᩗ (เทียบ ฒ)
᩠ᨥ — ᩠ ᨥ (เทียบ ฑ)
᩠ᨰ — ᩠ ᨰ (เทียบ ฆ)
᩠ᩈ — ᩠ ᩈ (เทียบ ส)
᩠ᩇ — ᩠ ᩇ (เทียบ ษ)
ᩭ — แม่ก๋อย (หรือ ออย ในภาษาไทย)
เช่นคำว่า ทิบ หรือ ติบ จะเป็น ᨴᩥ᩠ᨷ เราจะไม่พิมพ์เป็น ᨴ + ᩠ ᨷ + ᩥ แต่จะพิมพ์เป็น ᨴ + ᩥ + ᩠ ᨷ แบบนี้เป็นต้น
ดูรูปภาพตำแหน่งลำดับการพิมพ์ด้านล่างประกอบ
