รูปประโยคคำถามในภาษาพม่า ตอนที่ 1

เนื้อหาตอนนี้มาดูเกี่ยวกับรูปประโยคคำถามในภาษาพม่า โดยประโยคคำถามในภาษาพม่า จะมีด้วยกันหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะใช้สำหรับ ถามเกี่ยวกับ สถานที่ เหตุผล เวลา จำนวน ถามยืนยัน ถามทางเลือก ล้วนอยู่ในรูปแบบประโยคคำถาม ที่เราจะทำความรู้จักในบทความตอนนี้

ประโยคคำถาม လား ลา

แปลว่า ไหน,รึ เป็นคำลงท้ายประโยคแสดงคำถามยืนยัน เป็นคำถามที่ต้องการคำตอบแบบตอบรับ หรือปฏิเสธ
มี 2 รูปแบบ คือถามด้วยกริยา กับถามด้วยนาม
รูปแบบการใช้งาน
ถามด้วยกริยา ใช้เป็น กริยา + လား

ถามด้วยนาม ใช้เป็น นาม + လား

คำถามกริยา

คำถามกริยา ในประโยคปกติกาล จะใช้รูปแบบเป็น
กริยา + လား ลา
หรือ กริยา + သလား ตะลา

และเวลาตอบ จะต้องลงท้ายด้วยกริยาวิภัตติ တယ် แด่

ဆာလား ။ ဆာသလား ။ — หิวไหม
ဆာတယ် ။ — หิว
နာလား ။ နာသလား ။ — เจ็บไหม
နာတယ် ။ — เจ็บ
လေးလား ။ လေးသလား ။ — หนักไหม
လေးတယ် ။ — หนัก
ဆေးပါလား ။ ဆေးပါသလား ။ — มียามาไหม
ဆေးပါတယ် ။ — มียามา
ဝါသနာ ပါလား ။ ဝါသနာ ပါသလား ။ — สนใจไหม
ဝါသနာ ပါတယ် ။ — สนใจ
ငါးဝယ်နေလား ။ ငါးဝယ်နေသလား ။ — ซื้อปลาอยู่หรือ
ငါးဝယ်နေတယ် ။ — ซื้อปลาอยู่
ဘဘ လာသေးလား ။ ဘဘ လာသေးသလား ။ — ลุงยังมาไหม
လားသေးတယ် ။ — ยังมาอยู่

คำถามกริยา ในประโยคอนาคตกาล จะใช้รูปแบบเป็น
กริยา + မလား มะลา (မ ในที่นี้มาจาก မယ် แหม่)

และเวลาตอบ จะต้องลงท้ายด้วยกริยาวิภัตติ မယ် แหม่

လာမလား ။ — จะมาไหม လာမယ် ။ — จะมา
စားမလား ။ — จะกินไหม စားမယ် ။ — จะกิน
မေးပေးမလား ။ — จะถามให้ไหม မေးပေးမယ် ။ — จะถามให้
ဆေး ပေးမလား ။ — จะให้ยาไหม ဆေးပေးမယ် ။ — จะให้ยา
ကား ဆေးမလား ။ — จะล้างรถยนต์ไหม ကားဆေးမယ် ။ — จะล้างรถ

ถ้าต้องการแสดงความสุภาพในประโยคคำถาม ให้วาง ပါ บ่า ไว้หลังกริยาหลัก เช่น

ကား ပေးပါသလား ။ — ให้รถยนต์ไหม
ယာ ဝေးပါသလား ။ — ไร่ไกลไหม
ဆေး စားပါသလား ။ — กินยาไหม
နေပါမလား ။ — จะอยู่(อาศัย)ไหม
ပေးပါမလား ။ — จะให้ไหม

คำถามนาม

ข้างต้นเราพูดถึงการถามโดยใช้กริยามาแล้ว ต่อไปมาดูการถามโดยใช้คำนาม
ใช้รูปแบบ นาม + လား

คำถามลักษณะนี้ จะไม่มีกริยาอยู่ในประโยค ลักษณะคำถาม จะเหมือนกับเราถามว่า
ใช่…ไหม เวลาตอบ ก็ตอบเพียงคำ นาม + ပါ ตัวอย่าง

ဖေဖေလား ။ — ใช่พ่อไหม ဖေဖေပါ ။ — (ไช่)พ่อ
မမာလာလား ။ — ใช่มะมาลาไหม မမလာပါ ။ — (ไช่)มะมาลาเอง
သားလား ။ — ใช่ลูกไหม သားပါ ။ — (ไช่)ลูกชาย
ဆေးလား ။ — ใช่ยาไหม ဆေးပါ ။ — (ไช่)เป็นยา
ဖားသားလား ။ ใช่เนื้อกบไหม ဖားသားပါ ။ — (ไช่)เนื้อกบ

คำถามประโยคนามแบบทางเลือก

เป็นลักษณะคำถาม เพื่อให้เลือกตอบอย่างใดอย่างหนึ่ง มีรูปแบบคือใช้ လား ถามควบ 2 ประโยค โดยคั่นด้วยเครื่องหมาย ၊ ပုဒ်ထီး โป่ด์ที มีรูปแบบเป็น
นาม + လား ၊ นาม + လား ။

ဖေဖေလား ၊ မေမေလား ။ — พ่อหรือแม่
မေမေပါ ။ — แม่
မမလား ၊ မေမေလား ။ — พี่สาวหรือแม่
မမပါ ။ — พี่สาว
မမာလာလား ၊ မဟေမာလား ။ — มะมาลาหรือมะเห่มา
မမာလာပါ ။ — มะมาลา

ประโยคคำถามปฏิเสธ မ…ဘူးလား มะ…บู ลา

ประโยคคำถามปฏิเสธในตวามหมาย ไม่….หรือ จะใช้รูปแบบ
မ + กริยา + ဘူးလား

ถ้าจำง่ายๆ ก็คือการลงท้ายประโยคปฏิเสธธรรมดาด้วยคำลงท้าย လား เพื่อให้เป็นคำถาม

မကစားဘူးလား ။ — ไม่เล่นเหรอ
မကူညီဘူးလား ။ — ไม่ช่วยเหรอ
မတူဘူးလား ။ — ไม่เหมือนเหรอ
မနေဘူးလား ။ — ไม่อยู่เหรอ

မပူဘူးလား ။ — ไม่ร้อนเหรอ
မမေးဘူးလား ။ — ไม่ถามเหรอ
မယူဘူးလား ။ — ไม่เอาเหรอ
မလာဘူးလား ။ — ไม่มาเหรอ
မသိဘူးလား ။ — ไม่รู้เหรอ

မလာဖူးဘူးလား ။ — ไม่เคยมาเหรอ
မလာသေးဘူးလား ။ — ยังไม่มาเหรอ

ကား မမူးဘူးလား ။ — ไม่เมารถหรือ
စာ မကူးဘူးလား ။ — ไม่คัดลอแหนังสือหรือ
ငါးပိ မစားဖူးဘူးလား ။ — ไม่เคยกินกะปิหรือ
မနီ ကားမဝယ်သေးဘူးလား ။ — มะหนี่ ยังไม่ได้ซื้อรถหรือ

ประโยคคำถามปฏิเสธแบบทางเลือก

ประโยคคำถามเพื่อให้เลือกตอบอย่างใดอย่างหนึ่งนั้น จะใช้ประโยคคำถาม ๒ ประโยคประกอบกัน
โดยที่ประโยคแรกเป็นประโยคคำถามธรรมดา ส่วนประโยคหลังจะเปินประโยคคำถามแบบปฏิเสธ ในรูปแบบ
กริยา + လား ၊ မ + กริยา + ဘူးလား ။

ကစားလား ၊ မကစားဘူးလား ။ — เล่นหรือไม่เล่น
ငယ်လား ၊ မငယ်ဘူးလား ။ — เยาว์วัยหรือไม่เยาว์วัย
တူလား ၊ မတူဘူးလား ။ — เหมือนหรือไม่เหมือน
ရူးလား ၊ မရူးဘူးလား ။ — บ้าหรือไม่บ้า
သနားလား ၊ မသနားဘူးလား ။ — สงสารหรือไม่สงสาร
သာယာလား ၊ မသာယာဘူးလား ။ — ร่มรื่นหรือไม่ร่มรื่น

သေလား ၊ မသေဘူးလား ။ — ตายหรือไม่ดาย
သိလား ၊ မသိဘူးလား ။ — รู้หรือไม่รู้
စားဖူးသလား ၊ မစားဖူးဘူးလား ။ — เคยกินหรือไม่เคยกิน
သူသိလား ၊ မသိဘူးလား ။ — เขารู้หรือไม่รู้

လာမလား ၊ မလာဘူးလား ။ — จะมาหรือไม่มา
မမာလာ လာမလား ၊ မလာဘူးလား ။ — มะมาลาจะมาหรือไม่มา
မဝါ ဖားသားစားမလား ၊ မစားဘူးလား ။ — มะหว่าจะกินเนื้อกบหรือไม่กิน

ประโยคคำถาม ပြီလား ปี่ ลา

ပြီလား เป็นคำลงท้ายคำถามในความหมาย แล้วหรือ จะใช้รูปแบบ
กริยา + ပြီလား

กรณีมีประธาน หรือ กรรม ก็จะอยู่ด้านหน้า สังเกตว่ามีคำว่า ပြီ ปี่ ที่บ่งชี้ถึงอดีตกาล หรือสิ่งที่เสร็จไปแล้ว

ဆာပြီလား ။ — หิวแล้วหรือ
နီးပြီလား ။ — ใกล้แล้วหรือ
နူပြီလား ။ — ยุ่ยแล้วหรือ
မယား ယူပြီလား ။ — มีเมียแล้วหรือ
ဖားကလေး သေပြီလား ။ — กบน้อยตายแล้วหรือ
မေမေ သိပြီလား ။ — แม่รู้แล้วหรือ
သူ လာနေပြီလား ။ — เขากำลังมาแล้วหรือ

ในการตอบคำถามด้วย ပြီလား หากตอบรับมักจะตอบด้วย
กริยา + ပြီ แต่ถ้าตอบปฏิเสธ มักจะใช้ในรูปแบบ
မ + กริยา + သေးဘူး เต บู (ยังไม่..)

คำถาม — คำตอบ — คำตอบปฏิเสธ

ဆာပြီလား ။ — หิวแล้วหรือ
ဆာပြီ ။ — หิวแล้ว
မဆာသေးဘူး ။ — ยังไม่หิว

ပူပြီလား ။ — ร้อนแล้วหรือ
ပူပြီ ။ — ร้อนแล้ว
မပူသေးဘူး ။ — ยังไม่ร้อน

လာပြီလား ။ — มาแล้วหรือ
လာပြီ ။ — มาแล้ว
မလာသေးဘူး ။ — ยังไม่มา

ဝပြီလား ။ — อิ่มแล้วหรือ
ဝပြီ ။ — อิ่มแล้ว
မဝသေးဘူး ။ — ยังไม่อิ่ม

သိပြီလား ။ — ทราบแล้วหรือ
သိပြီ ။ — ทราบแล้ว
မသိသေးဘူး ။ — ยังไม่รู้

ประโยคคำถาม ပြီးပြီလား ปี ปี่ ลา

ในกรณีที่กริยาในประโยคคำถามเป็นกริยาแสดงอาการ ให้ใช้ในรูปแบบ
กริยา + ပြီးပြီလား

ซึ่งมีความหมายว่า เสร็จแล้วหรือ ,. เรียบร้อยแล้วหรือ ดังตัวอย่างต่อไปนี้

စာစစ်ပြီးပြီလား ။ — ตรวจข้อสอบเสร็จแล้วหรือ
စားပြီးပြီလား ။ — กินเสร็จแล้วหรือ
ဆေးပြီးပြီလား ။ — ล้างเสร็จแล้วหรือ
ဆေး ပေးပြီးပြီလား ။ — ให้ยาเรียบร้อยแล้วหรือ
သူ လာပြီးပြီလား ။ — เขามาเรียบร้อยแล้วหรือ

ในการตอบคำถามที่ถามด้วย ပြီးပြီလား หากตอบรับจะดอบด้วย
กริยา + ပြီးပြီ ปี ปี่ (…เสร็จแล้ว)

แต่ถ้าตอบปฏิเสธ ใช้ในรูปแบบ
မ + กริยา+ ရသေးဘူး ยะ เต บู (ยังไม่ได้…. )

ดังตัวอย่างต่อไปนี้
คำถาม — ดอบรับ — ตอบปฏิเสธ

စာကူးပြီးပြီလား ။ — ลอกเสร็จแล้วหรือ
ကူးပြီးပြီ ။ — ลอกเสร็จแล้ว
မကူးရသေးဘူး ။ — ยังลอกไม่เสร็จ

စားပြီးပြီလား ။ — กินเสร็จแล้วหรือ
စားပြီးပြီ ။ — กินเสร็จแล้ว
မစားရသေးဘူး ။ — ยังกินไม่เสร็จ

ဆေးပြီးပြီလား ။ — ล้างเสร็จแล้วหรือ
ဆေးပြီးပြီ ။ — ล้างเสร็จแล้ว
မဆေးရသေးဘူး ။ — ยังล้างไม่เสร็จ

ပေးပြီးပြီလား ။ — ให้ไปแล้วหรือ
ပေးပြီးပြီ ။ — ให้ไปแล้ว
မပေးရသေးဘူး ။ — ยังไม่ได้ให้

မေးပြီးပြီလား ။ — ถามไปแล้วหรือ
မေးပြီးပြီ ။ — ถามไปแล้ว
မမေးရသေးဘူး ။ — ยังไม่ได้ถาม

ประโยคคำถาม ရဲ့လား แยะ ลา

ရဲ့လား เป็นคำลงท้ายคำถาม ในความหมาย หรือเปล่า,รึเปล่า โดยจะวางในตำแหน่งหลังกริยา
หรือท้ายประโยค ในรูปแบบ
กริยา + ရဲ့လား

ดำถามประเภทนี้เป็นการถามเพื่อความมั่นใจ
ซึ่งต่างจากคำถามรูปแบบ กริยา + လား
ซึ่งเบินการถามตอบรับ-ปฏิเลธแบบธรรมดา
คำถาม — คำตอบ

လာရဲ့လား ။ — มารึเปล่า
လာတယ် ။ — มา
သေရဲ့လား ။ — ตายรึเปล่า
သေတယ် ။ — ตาย
စားရဲရဲ့လား ။ — กล้ากินรึเปล่า
မစားရဲဘူး ။ — ไม่กล้ากิน
ငါးပိ စားရဲ့လား ။ — กินปลาร้ารึเปล่า
ငါးပိ မစားဘူး ။ — ไม่กินกะปิ

สำหรับเนื้อหาตอนนี้ เราพูดถึงประโยคคำถามที่ลงท้ายด้วย လား ลา เป็นส่วนใหญ่ ยังมีรูปแบบคำถามเพิ่มเติม และมีการใช้งาน แล လဲ ลงท้าย รอติดตามในตอนหน้า